شناخت کمی از تئاتر ایران دارم | در آلمان تخصیص بودجه بر عهده ایالتی است که تئاتر در آنجا اجرا می شود!

محمد حسن گودرزی : هنر تئاتر را می توان یکی از قدیمی ترین هنر های بشری توصیف کرد که در طول زمان شکل و قوام یافته شده و حتی پیشرفت های فناوری های مرتبط با هنر نمایش، مانند سینما و تلویزیون هم نتوانسته ارزش و جایگاه هنر تئاتر را متزلزل و منزوی کند. حتی با وجود اینکه برخی این هنر را امروزه هنری متعلق به اقشار خاصی از جامعه می دانند اما تئاتر های عامه پسند نیز همچنان جایگاه خود را در میان مردم عادی حفظ کرده اند.

دکتر کریستوفر بِلِیم (Christopher Balme) یکی از کارشناسان هنر تئاتر و صاحب کرسی استادی در رشته تئاتر در دانشگاه مونیخ آلمان (University of Munich) است. وی متولد نیوزیلند است و از سال 1985 در آلمان و در دانشگاه هایی مانند وورسبورگ (Würzburg)، ماینز (Mainz) و از سال 2004 تا 2006 هم در دانشگاه آمستردام به تدریس تئاتر مشغول بوده است. مقالات و آثار او به طور گسترده و در زمینه تئاتر در آلمان و سایر کشورهای دنیا منتشر شده است. از آثار وی می توان به Decolonizing the Stage: Theatrical syncretism and postcolonial drama (انتشارات آکسفورد در سال 1999) و Cambridge Introduction to Theatre Studies (انتشارات کمبریج در سال 2008) اشاره کرد. وی در مصاحبه ایی دیدگاه های خود را در زمینه هنر تئاتر با دیباچه در میان گذاشته است. لازم به ذکر است که این مصاحبه از طریق ایمیل انجام شده است.

امروزه تئاتر به عنوان یک هنر خاص در بین مردم مطرح است. در کشور شما برای ترویج این هنر در بین مردم چه اقداماتی از سوی دولت انجام می شود ؟

آلمان سابقه بسیار طولانی در این زمینه دارد و حمایت های دولتی از تئاتر به قرن هجدهم میلادی و تئاتر های درباری بازمی گردد. این حمایت ها در دوران موسوم بین جنگ (فاصله بین جنگ های جهانی اول و دوم-مترجم) زمانی که تئاترهای شهری به طور عمومی تأمین مالی می شد، ادامه پیدا کرد.

آیا در کشور شما دولت کمک های مالی به هنرمندان و صاحبان سالن های تئاتر اختصاص می دهد ؟

تخصیص بودجه برای تئاتر هر شهر به طور اختصاصی بر عهده همان ایالت و یا همان شهری است که تئاتر در آن به اجرا در می آید. این بودجه نهادی است، یعنی بیشتر از تئاتر عمومی حمایت می کند تا هنرمندان و صاحبان سالن های تئاتر. همچنین مبلغی اندک برای هنرمندانی که به طور انفرادی فعالیت می کنند و گروه های تئاتری مستقل که در آینده می خواهند تشکیل شوند هم وجود دارد و به فعالیت های این دسته از فعالان تئاتر اختصاص داده می شود.

آیا تئاتر در کشور شما همچنان سرگرمی مردم عادی به شمار می رود ؟

برخی نخبگان اعتقاد دارند، تئاتر دولتی که به طور عمومی از نظر مالی تأمین بودجه می شود، عمدتا جامعه هدف خود را در جمعیت تحصیلکرده می بیند. افراد عادی و عامه مردم احتمالا ترجیح می دهند تئاتر های موزیکال را ببینند که فاقد حمایت های دولتی هستند.

چقدر از تئاتر ایران شناخت دارید ؟

خیلی کم. با این همه اطلاع دارم که در ایران فعالیت های مستقل تئاتری وجود دارد که مورد حمایت قشر جوان این کشور است. ضمن اینکه می دانم در ایران جشنواره تئاتر فجر برگزار می شود که شهرت بین المللی دارد و گروه های تئاتری از اروپا و سایر نقاط جهان در آن حضور و به اجرای برنامه می پردازند.

به عنوان یک کارشناس در زمینه تئاتر، آینده این هنر را چطور می بینید ؟

من نسبتا در این زمینه خوشبین هستم زیرا تئاتر به طرز شگفت آوری هنری سازگار است و به مخاطبان و چالش های جدید پاسخ می دهد. هنر تئاتر تا زمانی که عده ای آماده تجربه سرمایه گذاری پول و وقت خود در ازای دیدن اجرای گروهی دیگر باشند ادامه دارد.